Skip to content

Heupdysplasie

Bron: website Raad van Beheer

Heupdysplasie (HD) is een ontwikkelingsstoornis van de heupgewrichten. Het kan erfelijk zijn, maar omgevingsfactoren spelen ook een rol bij de ontwikkeling. Een hond kan veel last hebben van HD, maar dat hoeft niet. Aan de buitenkant kun je niet zien of een hond HD heeft, dus als uw hond goed kan lopen, hoeft dat nog niet te zeggen dat zijn heupen perfect zijn. Om echt te kunnen zien of uw hond HD heeft, zijn (digitale) röntgenfoto’s van zijn heupen nodig.

HD-onderzoek bij de Raad van Beheer

In principe mag elke praktiserende dierenarts HD-foto’s maken. Wel moet hij een overeenkomst met de Raad van Beheer hebben. Op de website van de Raad van Beheer is te controleren voor welke dierenartsen dit het geval is. De beoordelingskosten voor het onderzoek betaald u rechtstreeks aan de dierenarts, zo kan het onderzoek na binnenkomst snel ter beoordeling worden aangeboden aan het HD/ED-panel. De kosten voor het onderzoek vind u in de tarievenlijst van de Raad van Beheer. Wekelijks worden de onderzoeken door het HD/ED-panel beoordeeld.

Het HD/ED-panel bestaat uit drie deskundigen die de röntgenfoto’s beoordelen. De samenstelling van het HD/ED-panel wisselt steeds. Uiteraard ontvangt u van de Raad de uitslag van het onderzoek. Mocht het HD/ED-panel de foto’s niet kunnen beoordelen, dan laat de Raad uw dierenarts weten wat er moet gebeuren. Uw dierenarts maakt vervolgens een nieuwe afspraak met u om opnieuw foto’s te maken.

Voorwaarde voor het HD-onderzoek is dat uw hond in het Nederlands Honden Stamboek staat (NHSB) en op uw naam en adres bij de Raad geregistreerd staat. Volgens de regels van de FCI (Fédération Cynologique Internationale) moet een Labrador voor het laten maken van HD-foto’s minimaal 12 maanden zijn. Voor een paar grote rassen, die pas later volgroeid zijn, geldt een verplichte minimumleeftijd van 18 maanden.

Registratiebewijs

De dierenarts haalt de gegevens van uw hond direct op uit de Raad van Beheer database. Dit gebeurt aan de hand van het chipnummer van de hond en de postcode die staat vermeld op het registratiebewijs. Aan de hand van de gegevens op het registratiebewijs kan de dierenarts de identiteit van de hond controleren. Breng deze dus mee als u naar de dierenarts gaat. Het registratiebewijs kunt u downloaden op de profielpagina van de hond in uw Mijn RvB account.

Beoordelen van de HD-foto’s

Het panel kijkt bij het beoordelen van de foto’s naar de vorm van de heupkommen en de heupkoppen, de diepte van de heupkommen, de aansluiting van de heupkoppen in de heupkommen en de aanwezigheid van botwoekeringen langs de randen van de heupgewrichten.

Een indicatie voor de kwaliteit van de heupgewrichten is de zogenaamde “Norbergwaarde”. Hoe hoger de Norbergwaarde, hoe dieper de kop van het bovenbeen in de kom van de heup zit. Als de kop diep in de kom zit, dan zit dat vaak goed stevig en is er minder kans op botwoekeringen en andere problemen. Bij een normaal heupgewricht ligt de Norbergwaarde vaak tussen de 30 en 40. Een hond met een lage Norbergwaarde heeft ondiepe heupkommen en/of een slechte aansluiting van de gewrichtsdelen en kan vaak niet meer de hoogste score (A) halen, in uitzonderlijke gevallen zijn de heupen toch van voldoende kwaliteit dat er een HD A kan worden toegekend.

Een normale of zelfs hoge Norbergwaarde betekent helaas niet zonder meer dat de betreffende hond goede heupgewrichten heeft. De uiteindelijke HD-beoordeling is namelijk ook van meerdere factoren afhankelijk, zoals de aansluiting van de gewrichtsdelen en eventuele botafwijkingen. Er is een rechtstreekse koppeling tussen de ernst van de botafwijkingen en de uitslag: zeer lichte botafwijkingen (1) leiden tot de beoordeling HD B, lichte botafwijkingen (2) leiden tot de beoordeling HD C, en ernstige botafwijkingen (3) leiden tot de beoordeling HD D.

Er kan ook sprake zijn van “vormveranderingen”. Meestal gaat het dan om een afvlakking van de voorste rand van de heupkom. De aanwezigheid hiervan wordt wel vermeld, maar heeft in het algemeen geen doorslaggevende betekenis voor de einduitslag.

Alle gegevens samen bepalen de definitieve eindbeoordeling. Het kan zijn dat slechts één aspect de doorslag geeft, maar het kunnen ook meerdere factoren samen zijn die de uiteindelijke eindbeoordeling bepalen. U kunt dit afleiden uit de informatie op het certificaat.

Uitslag van het HD-onderzoek

Wekelijks worden de onderzoeken door het HD/ED-panel beoordeeld.
Zodra het onderzoek door de dierenarts naar de Raad van Beheer is verzonden en de foto’s beoordeeld zijn door het HD/ED-panel ontvangt u een e-mail.
In uw mijnrvb account staat dan direct het certificaat met de FCI-eindbeoordeling.

Er zijn verschillende FCI-einduitslagen mogelijk:
HD A (=negatief): de hond is op basis van de röntgenfoto vrij van HD; dit betekent niet dat de hond geen “drager” van de afwijking kan zijn.
HD B (=overgangsvorm): op de foto’s zijn kleine veranderingen zichtbaar die het gevolg zijn van heupdysplasie.
HD C (=licht positief) of HD D (=positief): de hond laat duidelijke veranderingen zien die passen in het ziektebeeld van HD.
HD E (=positief in optima forma): de heupgewrichten zijn ernstig misvormd.

Houd er rekening mee dat een HD A uitslag niet betekent dat uw hond nooit last zal krijgen van HD. Omgekeerd betekenen duidelijke misvormingen ook niet dat de hond er beslist last van zal krijgen. Het is wel verstandig om er op te letten dat u (de heupgewrichten van) uw hond niet te zwaar belast. In geval van twijfel kunt u dit met uw dierenarts bespreken.

Herbeoordeling van het HD-onderzoek

Het kan gebeuren dat u het niet eens bent met de uitslag van het onderzoek. Vraag dan binnen zes weken na de registratiedatum een herbeoordeling aan, dit kan via het actiemenu bij het onderzoek op de profielpagina van de hond in uw account. De registratiedatum vind u op het certificaat. Aan een herbeoordeling zijn kosten verbonden, deze kunt u vinden in de tarievenlijst van de Raad van Beheer.

Zodra de Raad de betaling heeft ontvangen, sturen ze de al eerder beoordeelde foto door naar een onafhankelijke deskundige. Deze deskundige staat in het specialistenregister van de KNMvD (Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde) en maakt geen deel uit van het panel. Zo borgen ze een onafhankelijke beoordeling van de foto.

De uitslag van de herbeoordeling is bindend en overschrijft de eerdere uitslag, ook als deze minder gunstig uitvalt. Verandert de uitslag, dan ontvangt u een nieuw certificaat. Ook ontvangt u een e-mail met daarin een uitleg van de radioloog. Als de einduitslag beter uitvalt, dan betaalt de Raad van Beheer u de herbeoordelingskosten terug. U betaalt wel administratiekosten.

Herhalen van het HD-onderzoek

Wilt u het HD-onderzoek herhalen? Dat kan. Houd er rekening mee dat er minstens één jaar tussen moet zitten. De nieuwe uitslag vervangt de eerdere gegeven uitslag. De oude uitslag blijft zichtbaar op DutchDogData.nl. Een herhaling is eigenlijk alleen zinvol als uw hond op een leeftijd van 1 à 1,5 jaar werd onderzocht en de uitslag licht positief op grond van een slechte aansluiting was en er geen botafwijkingen werden vastgesteld.

HD-onderzoek en het fokbeleid

De HD-beoordeling van uw hond zegt uitsluitend iets over de toestand van zijn heupgewrichten. Wilt u weten hoe het met uw ras gesteld is, dan is het belangrijk dat de rasverenigingen over alle uitslagen kan beschikken. Het is wenselijk om alleen met HD-vrije honden te fokken, omdat dan de kans op HD bij de nakomelingen het kleinst is.

In het NLV fokreglement is opgenomen dat er gefokt mag worden met honden met een HD A of HD B uitslag. Met honden met de uitslag HD C mag onder aanvullende voorwaarden gefokt worden; fokken mag alleen als zij uit ouders met een HD A of B uitslag komen en daarnaast gecombineerd worden met een partner met HD A of B. Honden met een uitslag HD D of HD E zijn uitgesloten van de fok. Meer hierover is te vinden in het VerengingsFokReglement.

Back To Top